پیشگامان ساختمان : افزایش جمعیت شهرها، باعث بالا رفتن ارزش زمین ها و در نتیجه استفاده حداکثر زمین در جهت ساختمان سازی شده. متاسفانه این مسئله نمای شهرها را به مجموعه ای از سنگ و بتن تبدیل کرده. تراکم جمعیت، همراه با آلودگی های مختلف باعث افزایش بیماری های مختلف می شود. علاوه بر اینها، مبتلا شدن به بیماری های روحی-روانی، هزینه ای است که انسان ها در ازای دور شدن از طبیعت، پرداخت می کنند. بنابراین فضای سبز شهری می تواند عاملی راهگشا برای از بین بردن این مشکلات و ایجاد زیبایی دلنشین در کنار محیط کار و زندگی فراهم کند. پیشرفت سریع صنعت و تکنولوژی و افزایش جمعیت و زندگی شهرنشینی باعث دوری انسان از طبیعت شده است. نقش فضای سبز در  زیباسازی منظر، معماری پایدار و سیمای اماکن مختلف نه تنها باعث آرامش روحی بشر شده بلکه آلودگی را کاهش داده و موجب تلطیف آب و هوا می شود. هدف از تهیه این مقاله نگرشی بر فضای سبز بناهای مختلف است و تاکید به ایجاد محیطی سبز و طبیعی در کنار معماری بناهای مصنوعی و دست ساز بشر است. پس از جمع آوری اطلاعات و مقالات مختلف از منابع کتابخانه ای، اینترنتی و تحقیقات پژوهشگران مختلف چند طرح از اماکن مذهبی، آموزشی- تفریحی، موزه ها و غیره با جانمایی فضای سبز بصورت خلاصه ارائه شده است. انتخاب گونه های گیاهی و کاربرد آنها در بناهای مختلف از دیگر مواردی است که در این نوشتار ذکر می گردد. برای ایجاد یک فضای سبز شهری یا جنگلی ابتدا باید طرح معماری بر روی زمین جانمایی شود. برای این هدف ابتدا باید بوسیله ابزار دقیق نقشه برداری فواصل و زوایای شکل های استقرار گونه های گیاهی (بصورت انفرادی و گروهی) بر روی زمین پیاده شود. پوشش کف فضاهای سبز بیشتر از چمن، گل ها و درختچه های کوچک زینتی، کنار دیوارها درختان با توجه به ریشه آنها که آسیب به ساختمان ها نزند و روی سقف تاج پوشش درختان مجموعا فضای سبزی است که ساختمان را دربر می گیرد. معماری منظر علم جدیدی است که در کشور ما سرآغاز نوعی آمایش و ترکیب زیبا در دورنمای محیط زندگی و کاری بشر را برقرار خواهد کرد. درختکاری و ایجاد فضای سبز نبایستی باعث پنهان شدن منظر و طراحی معماری ساختمان شود بلکه با توجه به هر نوع بنا مکمل زیبایی آن گردد. فراهم نمودن تنوع فضایی برای فعالیت های متنوع، ایجاد فضای سبز از گونه های درختچه ای مابین فضاهای مختلف و در نظر گرفتن ردیفی از درختان سوزنی برگ برای جدا کردن فضاهای عمومی و اختصاصی در طراحی فضای سبز و معماری بهتر است که در نظر قرار گیرد. طراحی مناسب محوطه سازی ساختمان ها و خیابان ها و در نظر گرفتن علم جنگلداری شهری باعث سیمای زیبا و آرامش بخش برای انسان خواهد شد.امروزه مفهوم شهرها بدون وجود فضای سبز موثر در اشکال گوناگون آن قابل مقایسه نیست. شهر ها به عنوان کانون های تمرکز فعالیت و زندگی انسان ها برای اینکه بتوانند پایداری خود را تنظیم کنند چاره ای جز پذیرش ساختار و کارکردی متاثر از سیستم های طبیعی ندارند. در این میان فضاهای سبز شهری به عنوان جز ضروری و لایفنک پیکره یگانه شهر ها در متابویلسم آنها نقس اساسی را دارا می باشد که کمبود آنها می توانند اختلالات جدی در حیات شهرها به وجود آورد. هدف از اقاله این مطالب ارزیابی کیفی و تدوین نقش فضای سبز در بهبود زندگی شهروندان و ایجاد آرامش خاطر در آنهاست. نتایج پژوهش ها ی شهری نشان می دهد که فضاهای سبز شهری دارای بازدهی اجتماعی و اکولوزیکی هستند که مهمترین اثر فضای سبز در شهرها ، کارکردهای محیط زیستی ، یا بازدهی اکولوزیکی آنهاست که شهر ها را برای زیستم مساعد می سازد و با آثار مخرب گسترش صنعت و حمل و نقل مقابله می کند و موجب ارتقای کیفی در زندگی شهروندان می شود . اهمیت فضاهای سبز شهری تا بدان حد است که امروزه وجود این کاربری به عنوان یکی از شاخص های توسعه یافتگی جوامع به حساب می اید.

در هر دوره و زمانی ، با توجه به دانش و علم بشر ، نیاز ها و خواسته های او ، شرایط اجتماعی – اقتصادی ، سیاسی-ایدئولیژیکی ، سکونت گاه های مرتبطی بوجود می آیند و به نوعی در خدمت رفع نیازهای بشری قرار می گیرند. اولین سکونتگاه ها به شکل روستاهای سنتی بودند و جدیدترین آنها یعنی ابر شهر ها با بیش از ۱۰ میلیون نفر جمعیت در پهنه این کره خاکی ایجاد شده اند. این شهر ها با تغیراتی که در آنها ایجاد شده با طبیعت فاصله ی زیادی پیدا کرده اند. الودگی های ناشی از صنایع و تکنولوژی شهر ها را به جهنمی برای ساکنان آن تبدیل کرده است. همچنین توسعه بی رویه شهر ها به صورت افقی و عمودی باعث تخریب طبیعت شده است. طبیعت و فضای سبز که که سال ها به عنوان قلب تپنده ی زیست گاه های بشری ایفای نقش می کرد و بهترین محل و موقعیت ایجاد شهر های نخستین بود. با بی توجهی به ساکنان شهر رو به افول و نابودی گذاشته است. با توجه به این بحران ها که روز به روز شهر ها را تهدید می کند مانند آلودگی های صوتی، آلودگی ها ی هوایی، و فشاهای روانی که در نتیجه زندگی در میان ازدحام ساختمان های سنگی و ترافیک های شدید و تردد انواع وسایل حمل و نقل لزوم توجه به نیاز های این جمعیت عظیم شهری احساس می گردد. افزایش جمعیت و تمرکز آن در سطح منطقه ای اثرات مستقیم بر کیفیت محیط زیست دارد. بطوریکه رشد جمعیت، فقر و فرسایش محیط زیست در کشور های رو به رشد دوری باطل را ایجاد کرده است. این دور باطل کیفیت زندگی مردم را به شدت تحت تاثیر قرار داده و تلاش های کشور های جهان سوم را برای دستیابی به توسعه پایدار بی تیجه گذارده است. یکی از راه های رسیدن به توسعه پایدار داشتن رفاه و آسایش در زندگی جامعه می باشد که امروزه تلاش همه مسوولین و دست اندرکاران امور جامعه تامین رفاه و آسایش مردم می باشد. آسایش و رفاه زندگی به دو قسمت مادی و معنوی یا روحی تقسیم می شود. که آسایش روحی و معنوی مهمتر از بقیه عوامل می باشد یکی از عوامل بیرونی تامین آسایش و رفاه در فضاهای پر ازدحام شهری فضاهای سبز شهری می باشد که تا به حال پژوهش های زیادی تاثیر آن را بر آسایش شهروندان به اثبات رسانده است. از این رو امروزه بر نقش حساس و تعیین کننده طراحی و برنامه ریزی شهری در جهت حفظ ارتباط و محیط های شهری با فضای سبز و طبیعت تاکید می شود. از دیدگاه محیط زیست، فضای سبز یکی از بخش های جاندار هر زمین یا شهراست. تقسیم بندی آن در مرحله اول به فضاهای سبز و سطوح سبز تقسیم می شه و در  مرحله بعدی به شهری و غیر شهری، تفاوت بین فضای سبز و سطوح سبز در این است که سطوح سبز مثل زمین چمن ورزشگاه نمی تونه مثل فضای سبز شبیه جنگل، در کاهش آلودگی های صوتی موثر باشد و یا باعث کم شدن حرارت بشه. بر اساس این تقسیم بندی، فضاها و سطح هایی که برای استفاده در شهر پیشنهاد می شوند را می توانیم اینجوری بیان کنیم، فضاهای سبز عمومی، نیمه عمومی، خیابانی و سطوح سبز عمومی، خیابانی و ورزشی که برای فضای سبز عمومی پارکها برای فضای سبز نیمه عمومی پادگانها و بیمارستانها، و فضاهای سبز خیابانی مثل درختکاری حد فاصل پیاده روها و خیابان ها و بزرگراه ها . 

فضای سبز شهری و غیرشهری با هم فرق می کنند. به طور کلی فضاهای سبز را می تونیم به دو دسته تقسیم کنیم: 1- فضاهای سبز برون شهری  2- فضاهای سبز درون شهری.

فضاهای برون شهری نقش مهارکننده رشد بی رویه شهر را دارد و به چند دسته تقسیم می شه. مثل کمربندهای سبز احاطه کننده، کمان ها و محورهای سبز، پارک های ملی، پارک های جنگلی و پارک های گیاه شناسی که هر کدام از این گزینه ها توضیحات خاص خودش را دارد.

عملکرد فضای سبز

فضای سبز در شهرها، دارای عملکردهای مختلفی است. از یک طرف باعث بهبود زیست محیطی شهرها و از طرف دیگر، شرایط مناسب برای گذراندن اوقات فراغت همشهریان ایجاد می کند. از دیدگاه محیط زیست، باعث کم شدن انواع آلودگی ها، افزایش نفوذپذیری خاک، تأثیر مثبت بر چرخه آب و خیلی چیزهای دیگر می شه. فضای سبز به عنوان بخش جاندار یک شهر مکمل بخش بی جان شهرست. در کل 
می تونیم بگیم فضای سبز می تونه به عنوان لبه شهر، آرایش دهنده شبکه راه ها و تفکیک کننده فضاهای شهری ایفای نقش کند.

 استاندارد فضای سبز

استفاده از فضای سبز در ایران عمدتا با استانداردهای کشورهای دیگر بوده. تعیین سرانه فضای سبز بستگی به خصوصیات منطقه و شهر دارد. مثلا سرانه فضای سبز یک شهر کویری یا یک شهر بزرگ مثل تهران نمی تونه مثل یک شهر ساحلی در استان مازندران باشه. اطلاع از استانداردها می تونه فقط یک مسیر باشه. بر اساس مطالعات وزارت مسکن و شهرسازی سرانه قابل قبول فضاهای سبز در شهرهای ایران، بین 7 تا 12 متر مربع برای هر نفر است، که در مقایسه با شاخص تعیین شده از سوی سازمان بین المللی محیط زیست که بین 20 تا 25 متر مربع برای هر نفر است، رقم کمتریه.

اهمیت و جایگاه فضای سبز در جامعه

مسئله طراحی و اجرای فضای سبز و همچنین نگهداری و مدیریت آن تاکنون به دست افراد غیر متخصص بوده، افراد نیمه متخصص هم با دیدگاه های تک بعدی معماری یا باغبانی قادر به حل مشکلات فضای سبز و پیشرفت آن نمی تونند باشند. اینجاست که فارغ التحصیلان مهندسی فضای سبز توانایی خودشون را در مورد فن و هنر می تونند نشون بدن. واضح تر بگم که قسمت زیادی از علم و فن کشاورزی را مثل، باغبانی، خاک شناسی و آبیاری و علوم پایه مثل گیاه شناسی را با هنر طراحی درهم می آمیزند و همچنین دخالت دادن علم های مختلف در احداث فضای سبز باعث می شود که متخصصین این رشته را منحصر به فرد کند. ضعف محاسبات مهندسی در فضاهای سبز تاکنون باعث به بارآمدن زیان های بسیار زیاد، مثل زیان های ناشی از سرما، گرما و خشکسالی پیش بیاد. مهندسی فضای سبز همچنین از نظر هنری مثل شعر و موسیقی از اهمیت زیادی برخوردار است.یک مهندس فضای سبز باید رنگ ها را به خوبی بشناسد و با دنیای مرموز رنگ ها آشنا باشه. همچنین شکل ها و بافت ها در فضای سبز بسیار متنوع است. مثل درختان و درختچه ها، بوته ها و گل ها. همانطوری که یک موسیقیدان با ترکیب نتها با موسیقی دلنشین می سازه، مهندس فضای سبز هم با ترکیب شکل ها ، رنگ ها و بافت ها و با در نظر گرفتن اصولی مثل سادگی، تنوع، تکرار و مقیاس وحدتی را بوجود می آورد که بی نظیر باشد.

‌ کاربرد و نوع فضاهای سبز شهری معیارهایی برای تقسیم بندی هستند . بدین ترتیب می تونیم فضاهای سبز شهری را اینطور تقسیم کنیم. پارک ها، باغچه های میادین، باغچه های محلی، فضاهای سبز مخصوص مثل قبرستون ها و باغ وحش ها، فضاهای وابسته به مدارس، دانشگاه ها، شهرک ها و مجتمع های مسکونی و درختکاری های ردیفی و فضاهای منظره ای. یا به طور ساده تر بگوئیم گردشی، استراحتگاهی، بازی، گلکاری، ورزشی.از دید معماری و دکوراسیون فضای سبز باید فضایی مفرح و شادی بخش باشد چون اشخاصی که وارد یک فضای سبز می شوند، می خواهند از دغدغه ها ی کار روزمره و زندگی خارج شوند و وارد محیطی شوند که برای مدت کوتاه همه مشکلات خود را فراموش کنند یا به گونه ای راحت تر بگم استراحت کنند سپس ما باید فضایی را بسازیم که در آن گلهای مختلف یا آب نماهای زیبا و نیمکت هایی برای نشستن با نورپردازی های ملایم و رنگی بطور خلاصه: فضاسازی، نقشه و تنوع، تکرار، سازگاری، مردم داری، حداقل دخالت و تجاوز به شرایط طبیعی، را حتی دسترسی و اصول زیبا شناسی را داشته باشد.

یکی از مواردی که مهندسین فضای سبز در طراحی هاشون باید توجه داشته باشند، محل قرار گرفتن مبلمان در فضاهای سبز عمومی است. برای مثال نیمکت جایی قرار بگیره که علاوه بر سایه درخت از ریختن فضولات پرندگان روی آن جلوگیری بشه. و در فاصله چند متری از سطل زباله قرار بگیره. و جایی باشه که جلوی تردد عابرین نباشه. همه این موارد و عوامل دیگر از نکاتی است که در طراحی باید در نظر گرفته بشود.به طور خلاصه استفاده از سیستم آبیاری اتوماتیک، ساخت آبنما، آبشار و برکه، احداث باربیکیو و تامین مبلمان و سایر تجهیزات تفریحی در پارک های عمومی و مواردی دیگر .

 

اشپزخانه سبز

تولید برق و آب از دیوار آجری هوشمند!

خانه هوشمند . پروتکل های اتوماسیون خانگی